„Paradoksalnie, im lepsze środki komunikacji mamy, tym gorzej się ze sobą porozumiewamy i w konsekwencji mniej rozumiemy.”
To cytat ważny ale i prawdziwy. W świecie gdzie często korzysta się z komputera i telefonu nie raz zdarza się, że komunikacja twarzą w twarz sprawia nam problem. Czasem wolimy do kogoś napisać maila, smsa czy po prostu zadzwonić niż spotkać się z nim osobiście. Komunikacja jest w naszym życiu bardzo potrzebna. To proces, bez którego funkcjonowanie człowieka w świecie jest niemożliwy. To w jaki sposób rozmawiamy i porozumiewamy się z innymi jest ważne w szkole, pracy, na ulicy i w codziennym życiu. Niewątpliwie należy pamiętać, że również komunikacja pomiędzy dorosłym i dzieckiem jest bardzo ważna.
Przy analizie procesu komunikacji musimy wziąć pod uwagę, że ludzie porozumiewają się ze sobą nie tylko za pomocą słów. Są sposoby przekazywania myśli i uczuć o wiele ważniejsze niż mowa. W komunikacji niewerbalnej posługujemy się głosem, mimiką i gestami. To w jaki sposób mówimy ma niekiedy dużo większe znaczenie od tego co mówimy. Czy tego chcemy, czy nie, nasza twarz przekazuje wiele komunikatów. Ważna rolę odgrywa również wzajemny dotyk rozmówców.
W rozmowie z dzieckiem ważne jest przede wszystkim:
- Dziecko należy uważnie słuchać. Po pierwsze sprawia to, że jesteśmy w stanie zrozumie dziecko i to co jest dla niego ważne. Słuchanie pozwala nawiązywać nam z dzieckiem relację. Powoduje, że dziecko czuje się przez nas szanowane.
- Należy pamiętać, że słuchanie i słyszenie to nie to samo. Czasem zdarza się, że słyszymy naszego rozmówcę bardzo dobrze ale nie do końca odbieramy to co do nas mówi. W kontakcie z dzieckiem należy słuchać tak by nie tylko odbierać przekaz ale i umieć go interpretować.
- Należy budować pozytywne poczucie własnej wartości. Udowadnia to dziecku, że dorosły liczy się z jego zdaniem. Pokazuje, że może nam zaufać.
- Musimy mówić do dziecka językiem zrozumiałym. Należy unikać nieporozumień.
- Należy dawać dzieciom poczucie, że mamy dla nich czas. Słuchanie zachęcające to znak dla rozmówcy, że poświęcamy mu swój czas, energię i przede wszystkim, że rozmowa z nim jest dla nas istotna. W słuchaniu zachęcającym musimy maksymalnie skupić się na tym co druga osoba mówi. Dajemy w ten sposób do zrozumienia, że przekaz jest przez nas słuchany.
- Dajemy dziecku informację zwrotną. W ten sposób nasz rozmówca otrzymuje znak jak jest przez nas odbierany ale i rozumiany.
- Pozwalamy dziecku pytać. Pytania są bardzo ważnym elementem w poznawaniu świata otaczającego dziecko. Przede wszystkim nie wolno dziecku zabraniać pytać ale i nie należy pozostawiać pytań bez odpowiedzi.
Aby dziecko czuło, że dorosły go słucha, a rozmowa z nim zakończyła się powodzeniem spróbujmy stosować poniższe zasady:
- Mów do dziecka patrząc mu w oczy
- Przykucnij do poziomu dziecka – skieruj twarz w jego stronę
- Słuchaj uważnie tego, co ma do powiedzenia – odłóż gazetę, przycisz radio
- Mów o swoich odczuciach, a nie oskarżaj dziecka – używaj komunikatu „ja”, a nie „ty”
- Upewnij się czy zrozumiałeś, co powiedziało dziecko, poprzez korzystanie z parafrazy – czyli powtarzaj własnymi słowami, tego co usłyszymy
- Daj się wypowiedzieć dziecku do końca – nie przerywaj w pół zdania
- Podczas rozmowy postaraj się zachować spokój – chociaż nie jest to zawsze łatwe jednak bądź opanowany
- Używaj łagodnego tonu – język wpływa na humor i uczucia
- Wytłumacz dziecku, co zamierzasz zrobić, zapoznaj je ze sposobami, które chcesz zastosować w tej sytuacji
- Unikaj niefortunnych wyrażeń (wulgaryzmów)
- Wystrzegaj się przekazu niejasnego lub z podwójnym sensem
- Unikaj poniżania, ataków osobistych, raniących słów, przykrych wyrażeń
- Udziel rzetelnej informacji
Wszystkich zainteresowanym tematyką komunikacji z dzieckiem polecam poniższą pozycję książkową. Z pewnością rozwieje wiele Waszych wątpliwości i pokaże jak w sposób łatwy można komunikować się z dzieckiem.